KHIÊM NHƯỜNG & TỪ BI

"Hãy học cùng Ta vì Ta hiền lành và khiêm nhượng trong lòng" (Mt 11,29b). Đức khiêm nhường là đòi hỏi của Tin mừng, hay cụ thể hơn là của chính Đức Giêsu Kitô.

Là con cái của Chúa thì phải sống khiêm nhường. Khiêm nhường là Phẩm tính do ơn ban và Đắc thủ nhờ đào luyện. Dễ lầm lẫn trong việc đánh giá một người khiêm nhường qua hình thức bên ngoài cùng với phong cách diễn xuất của họ. Có lẽ Chúa biết trước, sự khiêm nhường của con người dễ lẫn lộn hình thức bên ngoài với cái tâm bên trong, hay dễ chuyển biến từ bên trong ra ngoài lúc nào không biết, nên Chúa phải xác định học nơi chính Ngài, vì "Ngài khiêm nhường trong lòng".

Người việt có câu: "nam mô một bồ dao găm" hay "miệng thì thơn thớt nói cười, mà trong toan tính giết người không dao", để chỉ về những người giả nhân giả nghĩa, cũng là giả khiêm nhượng. Các hình thức chu chu chắm chắm, vâng vâng dạ dạ, cung cung kính kính, khép na khép nép, dễ khóc dễ cười... Thường là biểu hiện của những người giả khiêm nhường.

"Hữu xạ tự nhiên hương", người khiêm nhường thì hiền lành nhân hậu. Dấu chỉ để nhận thấy là chung quanh họ luôn có nhiều người muốn gần và muốn ở cùng. Đức Giêsu, con người rất mực khiêm nhường và từ bi, luôn có các môn đệ và một quảng đại dân chúng chung quanh Người. Thế nhưng, nếu đánh giá bên ngoài ta thấy Đức Giêsu chả chút gì khiêm nhường theo kiểu mẫu người Việt: - Với bà con gia đình: Ngài không ưu ái hay ca tụng công đức, không sụt sùi kể lể công ơn (theo mẫu các lễ tạ ơn nhà đạo). - Với môn đệ và dân chúng: Ngài không mưu lược lấy lòng tư lợi, không mị dân để lèo lái tư tưởng. Luôn sống rất chân thành, thẳng thắn, gần gũi... - Với thần quyền và thế quyền: Ngài không ngoại giao "cây tre" để được việc, không dựa thế họ tìm lợi ích riêng. Thẳng thắn nhưng thân thiện (vẫn đến nhà những người thu thuế hay Pharisêu dùng bữa), Phê phán nhưng tôn trọng (Họ ngồi trên ngai Moise mà phán thì hãy nghe họ...).

Trong xã hội Việt Nam hiện nay, thật khó phân biệt sự khiêm nhường trong cả đời lẫn đạo. Khi sự giả tạo đã thấm đẫm tư tưởng, con người thật hoang mang khi nhật xét hay đánh giá về khiêm nhường. Nếu như Tư Mã Ý (trong Tam Quốc Chí) mà sống cùng thời với Đức Giêsu, chắc hẳn ông ta sẽ nhận xét về Ngài: "Khiêm tốn thật là khiêm tốn. Người khiêm tốn thật sẽ bị "đời vật" thành đứa kiêu căng. Hãy đóng đinh nó vào thập giá!". "Khiêm nhường bên trong" bị đóng đinh cô độc, ô nhục và đớn đau trên thập giá. Từ thân xác trần trụi đó, tuôn đổ từ bi và ân sủng cho trần gian. "Khiêm nhượng bên ngoài" của thế gian vẫn lượt là trong y phục, trau chuốt trong lời nói, chỉn chu trong phong cách... Những cái rườm rà bên ngoài đó đã siết chặt và bóp chết lòng từ bi nhân hậu vốn có của khiêm nhường.

Linh mục Giuse Nguyễn Đức Thịnh