GIA VỊ CHO BÀI GIẢNG LỄ

CHÚA NHẬT 23 THƯỜNG NIÊN, NĂM A

 

Bạn đối xử thế nào với những người đã gây ra vấn đề cho bạn? Chúa Giêsu đã có câu trả lời trong bài Tin Mừng hôm nay: bằng lời nói thẳng thắn, tế nhị, nhưng trên hết là bằng cầu nguyện.

 

1/ SỬA LỖI

Các quy tắc của người Do Thái cổ về việc sửa lỗi huynh đệ. Trong số các tài liệu được bảo tồn về nhóm Essenes cổ đại (một giáo phái của đạo Do Thái ở Palestine) là Cẩm nang Kỷ luật, các quy tắc chi phối và bảo vệ sự toàn vẹn và thánh thiện của cộng đoàn. Một phần của sách hướng dẫn liên quan đến việc sửa lỗi chung có nội dung như sau: “Anh em sẽ lấy sự thật, lòng khiêm nhường và tình bác ái mà sửa lỗi nhau. Đừng nói với người bạn đồng môn của mình bằng sự giận dữ, tính nóng nảy, cứng cỏi hoặc ghen tị do tinh thần gian ác xúi giục. Đừng ghét anh ta nhưng hãy nhắc nhở anh ta ngay trong ngày, kẻo anh ta mắc tội vì mình. Và hơn nữa, không ai được phép buộc tội người bạn của mình trước cộng đoàn mà không nhắc nhở người đó trước sự có mặt của những người chứng kiến” (1 QS 5:24-6:1). Những hướng dẫn tương tự về kỷ luật cộng đoàn được tìm thấy trong các bài viết của các giáo sĩ Do Thái. Một sự đồng thuận giữa các học giả tin rằng thủ tục được cộng đồng Mátthêu đề ra trong Tin Mừng hôm nay có thể đã bị ảnh hưởng bởi những nguồn trước đó.

* Đoạn Tin Mừng hôm nay phản ánh mối quan tâm của Giáo hội sơ khai đối với trật tự tinh thần của mỗi thành viên và xác định rằng trách nhiệm đối với hạnh phúc đó phải được mỗi tín hữu gánh vác. Như với bất kỳ công việc quan trọng nào, quá trình sửa lỗi chung (cc. 15-17) chắc chắn sẽ được thực hiện một cách công bằng và nhân từ hơn khi nó được thấm nhuần bởi lời cầu nguyện và sự hiện diện của Thiên Chúa kèm theo.  (Tài liệu của cha Sanchez).

 

2/ PHẢN ỨNG

Trong một nhà thờ nhỏ ở một ngôi làng nhỏ, một cậu bé giúp lễ phục vụ linh mục trong thánh lễ Chúa nhật đã vô tình làm rơi bình rượu. Vị linh mục đó đã tát mạnh vào má cậu giúp lễ và hét lên bằng một giọng nóng giận: “Hãy rời khỏi bàn thờ và đừng quay lại”. Cậu bé đó đã trở thành Tito, lãnh đạo Đảng Cộng sản. Và trong thánh đường của một thành phố lớn ở một nơi khác, một cậu bé giúp lễ cho đức giám mục trong thánh lễ Chúa nhật cũng vô tình làm rơi bình rượu. Với ánh mắt lấp lánh ấm áp, vị giám mục nhẹ nhàng thì thầm: “Một ngày nào đó con sẽ trở thành linh mục.” Bạn có biết cậu bé đó là ai không? Đức Tổng Giám mục đáng kính Fulton Sheen.

* Bạn đối xử thế nào với những người đã gây ra vấn đề cho bạn? Chúa Giêsu đã có câu trả lời trong bài Tin Mừng hôm nay: bằng lời nói thẳng thắn, tế nhị, nhưng trên hết là bằng cầu nguyện.

 

3/ TRẢ THÙ

Theo những người đã từng đến đó, đất nước Albania là một trong những quốc gia gặp nhiều thách thức hơn trên thế giới. Nó nằm ở rìa châu Âu, nhưng lại không có được những lợi thế mà các quốc gia phương Tây được hưởng. Một trong những nguyên nhân có thể là do văn hóa trả thù của Albania. Nó không giống bất cứ thứ gì được thấy ở những nơi khác trong thế giới hiện đại. Ở Albania thường có những mối thù truyền kiếp từ nhiều thế hệ. Trong mỗi gia đình, những người đàn ông trong gia đình đều có nghĩa vụ nặng nề là phải trả thù mọi tổn hại không chỉ cho gia đình họ mà còn cho gia đình tổ tiên, và nghĩa vụ này được truyền lại cho mỗi người con trai ngay khi đến tuổi chịu trách nhiệm. Nếu một người đàn ông giết một người đàn ông khác, gia đình nạn nhân buộc phải tìm cách trả thù bất kỳ thành viên nam nào trong gia đình kẻ giết người, thậm chí nhiều thập kỷ sau nếu cần thiết. James Pettifer, tác giả cuốn Blue Guide to Albania, cho biết rằng có “khoảng 2.000 vụ xung đột đẫm máu đang diễn ra ở Albania và có tới 60.000 người có liên quan”. [Rourke, P.J. Eat the Rich (New York: Atlantic Monthly Press, 1998), tr. 52].

* Thật là một sự mất mát bi thảm về cuộc sống! Một phần không thể thiếu của đạo đức Kitô giáo là sự tha thứ. Chúa dạy chúng ta rằng, trước khi được tha thứ, chúng ta phải tha thứ cho người khác. Sự nhấn mạnh vào sự tha thứ này phân biệt chúng ta với mọi tôn giáo khác trên trái đất.

 

4/ TRỘM LẠC ĐÀ

Nhiều năm trước, Đại tá Jeff O’Leary từng là thành viên của lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc tại khu vực Bán đảo Sinai. Khi ở đó, ông gặp một số người Bedouin, một dân tộc du mục sống trong vùng sa mạc này. Một buổi chiều, Đại tá O’Leary ngồi uống trà với một nhóm người Bedouin. Đại tá O’Leary không thể không nhận thấy rằng chủ nhà của ông cứ nhìn chằm chằm vào một người đàn ông đang chăm sóc lạc đà của mình. Chủ nhà chỉ vào người đàn ông và rít lên với Đại tá O’Leary: “Ông có thấy người đàn ông đó không? Hắn ta là một tên trộm lạc đà.” Đại tá O’Leary muốn biết tại sao chủ nhà lại thuê một tên trộm lạc đà để chăm sóc đàn lạc đà của mình nên ông bắt đầu đặt câu hỏi. Hóa ra, trong mắt chủ nhà, người đàn ông này là một tên trộm lạc đà vì anh ta xuất thân từ một gia đình chuyên trộm lạc đà. Tại sao họ lại là một gia đình trộm lạc đà? Bởi vì một trong những tổ tiên của họ đã từng đánh cắp vài con lạc đà của gia đình người đàn ông này. “Cách đây bao lâu?” O’Leary hỏi. “Tám trăm năm trước,” người chủ nhà Bedouin trả lời. Tám trăm năm nay, dòng họ người chủ nhà và dòng họ người đàn ông này vẫn giận ghét nhau, vì người này ăn trộm lạc đà của người kia. Trong tám trăm năm, gia đình chủ nhà đã truyền lại câu chuyện về tên trộm lạc đà. Sự tha thứ không phải là một lựa chọn cho họ. Trong suy nghĩ của người chủ nhà Bedouin, tội ác vẫn khủng khiếp như thể nó mới xảy ra ngày hôm qua, và người đàn ông này cũng là một tên trộm giống như tổ tiên của anh ta, người đã thực sự đánh cắp những con lạc đà. [Đại tá Jeff O’Leary, Take the High Ground (Colorado Springs, CO: Victor, 2001), trang 240-241]

* Hãy tưởng tượng việc xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn sẽ khó khăn như thế nào nếu tất cả các dân tộc trên thế giới đều cư xử dựa trên nguyên tắc này.

 

5/ ĐƯỢC THA THỨ

Vậy thì tôi có thể sống mà không cần đôi chân của mình. Roy A. Burkhart đã kể câu chuyện này. Có lần một cậu bé ra khỏi nhà để làm một điều gì đó mà cha mẹ cậu cảm thấy là sai. Cậu bị tai nạn và mất cả hai chân. Đó là một cú sốc khủng khiếp cho cha mẹ cậu, nhưng người cha đã kể cho tôi nghe một trong những câu chuyện hay nhất mà tôi từng được nghe. Ông ấy nói: “Khi mẹ cậu và tôi nhìn thấy cậu nằm trên giường bệnh viện và biết rằng cậu đã bị mất cả hai chân, cậu ấy nói: ‘Mẹ có tha thứ cho con không?’ Cả hai chúng tôi chạy đến ôm cậu và nói: ‘Tất nhiên rồi; bố mẹ đã tha thứ cho con tất cả.’ Và cậu ấy trả lời, ‘Vậy thì con có thể sống mà không cần đôi chân của mình.’”

 

6/ NÓI XẤU

“Bạn sẽ không tự mình nói với anh ấy như vậy chứ?” Wilhelmina Schroder, một nữ diễn viên và ca sĩ nổi tiếng, đã qua thời kỳ đỉnh cao. Một ngày nọ, chi ta đi từ Hamburg đến Frankfurt trên một toa xe hạng nhất. Cuộc trò chuyện xoay quanh chính cô ấy. Một phụ nữ tuyên bố rằng giọng hát của Schroder đã bị suy giảm nhiều, tương lai ngôi sao của bà đã chấm dứt. Chi ấy đã mập lên như một con ngỗng béo. Một quý ông bên cạnh nghe thấy lời chỉ trích này đã mỉm cười gợi ý: “Bà có thể nói điều đó với chính cô ca sĩ vì chị ấy tình cờ ngồi đối diện với bà”. Người phụ nữ tái mặt và lắp bắp một chuỗi lời xin lỗi. Cuối cùng bà cũng tìm được một lý do để xoay xở. Bà nói với nữ diễn viên: “Những nhận xét ngu ngốc của tôi, thưa chị, chắc chắn là lỗi của nhà báo trên tờ báo buổi tối. Người ta không bao giờ có thể tin tưởng vào những bài phê bình sân khấu độc hại của ông. Đúng là một gã nhà báo đáng sợ!” Nữ diễn viên trả lời ngọt ngào: “Bà đừng nói về  ông ấy như thế nhé? Ông ấy đang ngồi ngay bên cạnh bà.” 

* Chúa Giêsu khuyên chúng ta trong bài Tin Mừng hôm nay hãy sửa chữa anh chị em lầm lỗi của mình bằng tình yêu thương cảm thông. (Pierre Lefevre –Một trăm câu chuyện thay đổi cuộc đời bạn; được cha Botelho trích dẫn).

 

7/ THIỆN TÂM

Trong cuốn tự truyện Con đường dẫn đến tự do, Nelson Mandela mô tả những năm dài bị giam cầm trên đảo Robben. Ông kể về một ngày nọ ông được gọi đến văn phòng chính. Tướng Steyn đang đến thăm Quần đảo và muốn biết xem, qua Mandela các tù nhân khác có phàn nàn gì không. Badenhorst, sĩ quan chỉ huy hòn đảo, cũng có mặt. Hiện tại Badenhorst bị các tù nhân sợ hãi và căm ghét. Với thái độ bình tĩnh nhưng mạnh mẽ và trung thực, Mandela thông báo cho vị tướng về những lời phàn nàn của các tù nhân. Nhưng ông đã làm như vậy mà không hề cay đắng hay buộc tội. Vị tướng đã chú ý đến những gì ông đã nói, điều này tương đương với một bản cáo trạng đáng nguyền rủa đối với sự cai quản của Badenhorst. Ngày hôm sau Badenhorst đến gặp Mandela và nói: “Tôi sắp rời đảo. Tôi chỉ muốn chúc mọi người may mắn thôi.” Lời nhận xét khiến Mandela chết lặng. Mandela nói rằng sau đó ông đã suy nghĩ về việc này rất lâu. Badenhorst là sĩ quan chỉ huy nhẫn tâm và man rợ nhất mà họ từng có trên đảo. Nhưng sự việc đó đã bộc lộ rằng bản chất của anh còn có một mặt khác, một mặt đã bị che khuất nhưng vẫn tồn tại. Và Mandela kết luận: “Đó là một lời nhắc nhở hữu ích rằng tất cả mọi con người, ngay cả những người có vẻ máu lạnh, đều có thiện tâm và rằng nếu trái tim họ rung động, họ có khả năng thay đổi. (Flor McCarthy trong Phụng vụ Chúa nhật mới và các lễ trọng; được cha Botelho trích dẫn).

 

8/ XUNG ĐỘT

Một cặp vợ chồng thường xuyên cãi nhau vì những lý do vụn vặt nhất. Có lần, sau một trận cãi vã nảy lửa với vợ, người chồng hét lên: “Tại sao chúng ta không thể chung sống hòa bình như hai con chó không bao giờ cắn nhau?” Vợ anh đồng ý, và nói thêm: “Không, chúng không cắn nhau, nhưng hãy buộc chúng lại với nhau như chúng ta đã bị trói buộc với nhau, và xem điều gì sẽ xảy ra!” — Khi hai hoặc ba cá nhân bị ràng buộc – như trong hôn nhân hoặc trong gia đình – xung đột chắc chắn sẽ nảy sinh. Các bài đọc hôm nay hướng dẫn chúng ta về cách giải quyết xung đột. Giống như người chồng và người vợ luôn ở trong tình trạng xung đột, sống trong gia đình và cộng đồng không phải là điều dễ dàng. Một người bạn độc thân từng nhận xét: “Thà ở một mình còn hơn có bạn đồng hành tốt nhất!” Tuy nhiên, Chúa Giêsu nói: “Nếu hai người trong các con hợp ý cầu xin bất cứ điều gì thì Cha Thầy ở trên trời sẽ thực hiện. Vì ở đâu có hai hoặc ba người tụ họp nhân Danh Ta, thì có Ta ở giữa họ.” Chúa Giêsu nhấn mạnh đến cộng đồng được biểu thị bằng việc sử dụng hai hoặc ba. (Francis Gonsalves trong Sunday Seeds for Gospel Deeds; được cha Botelho trích dẫn).

 

9/ TỘI LỖI

Trong bộ phim Cuộc Khổ Nạn của Chúa Kitô của Mel Gibson, một trong những cảnh ám ảnh nhất cho thấy Giuđa rơi vào tuyệt vọng. Đó là buổi sáng Thứ Sáu Tuần Thánh, và Giuđa đã bị dằn vặt suốt đêm vì sự hối hận vì phản bội của mình. Những năm tháng giấu kín tội lỗi cuối cùng đã đẩy anh vào con đường vô vọng và tuyệt vọng. Tất nhiên, ngay cả khi đó Chúa Giêsu cũng sẽ tha thứ cho anh nếu anh ta chỉ cầu xin sự tha thứ. Nhưng những thói quen ích kỷ cố hữu đã đặt anh ta dưới quyền lực của ma quỷ, và anh ta dường như không thể thoát ra được. Anh thấy mình đang ở bên ngoài bức tường thành Giêrusalem, cô đơn với nỗi thống khổ. Sau đó, anh ta nhận thấy thứ gì đó trên mặt đất gần đó và quay về phía nó. Đó là một con lừa chết. Xác chết thối rữa, hôi hám, sâu bọ bò lổm ngổm. Vào thời điểm đó trong phim, Giuđa bắt đầu khóc, rồi treo cổ tự tử trên một cái cây gần đó. Đó là một cảnh quay khó khăn vì thể hiện sự tuyệt vọng tột độ không phải là điều dễ dàng thực hiện. Người ta đã cố gắng rất nhiều lần nhưng không thể thực hiện đúng. Sau đó, Mel Gibson đưa ra lời chỉ dẫn như sau cho nam diễn viên đóng vai Giuđa: “Khi bạn nhìn thấy xác con lừa đang thối rữa đó, bạn phải tự nghĩ: ‘Tâm hồn mình còn ở trong tình trạng tồi tệ hơn thế’”. Cảnh quay tiếp theo thật hoàn hảo: vẻ ngoài của sự tuyệt vọng và vô vọng, những giọt nước mắt – tất cả đều chảy vừa phải.

* Đó là một hình ảnh hoàn hảo về tội lỗi. Tội lỗi gây ra cái chết trong tâm hồn. Nó ăn mòn trái tim con người, đầu độc các mối quan hệ – đặc biệt là mối quan hệ của chúng ta với Thiên Chúa – và bóp méo con người thật của chúng ta. Đó là lý do tại sao Chúa Giêsu nhất quyết không bỏ qua nó. (E-priest).

 

Lm Giuse Ngô Quang Trung sưu tầm