Chương trình phát triển tự dân (People-led Development)

 

Trong tuần 14/01/2021 - 16/01/2021 vừa qua, đội ngũ Green Edu đã có cơ hội được làm việc cùng với đội ngũ Caritas Đà Lạt để giới thiệu đến Caritas Long Xuyên về Chương trình phát triển tự dân (People-led Development - PLD). Chương trình diễn ra 3 ngày liên tiếp tại 2 ấp Thạnh Trúc và ấp Xà Xiêm thuộc huyện Tân Hiệp, tỉnh Kiên Giang với sự góp mặt của Cha Giám đốc Caritas Long Xuyên Bùi Văn Tăng cùng quý thầy, quý sơ và nhóm Cộng đồng thực hiện Chương trình Phát triển tự dân đến từ Caritas Đà Lạt. 

 

 

Hình 1: Hoạt động theo nhóm

 

Đây là chương trình chia sẻ kinh nghiệm làm việc với bà con, cùng bà con tìm ra vấn đề và đề xuất 1 số giải pháp có thể cùng nhau thực hiện để chính bà con là những người giải quyết vấn đề. 

Chương trình được diễn ra theo lịch trình:

 

• Ngày 1: Đội ngũ Caritas Đà Lạt chia sẻ về lý thuyết Chương trình Phát triển tự dân, những dự án đã được triển khai thành công tại Lâm Đồng để chia sẻ kinh nghiệm triển khai;
• Ngày 2: Khảo sát thực tế đời sống của bà con theo các công cụ được chia sẻ 
• Ngày 3: Tổng kết, báo cáo kết quả khảo sát thực tế, đề xuất các ý tưởng để cùng bà con cải thiện đời sống trong tương lai. 

 

Sáng ngày 14/01, chị Đinh Thị Hồng Phúc - Phó Giám đốc Caritas Đà Lạt đã trình bày về Chương trình Phát triển tự dân (PLD) được khởi sự từ năm 2014 đến nay đã có cộng đồng tại 15 thôn thuộc 8 xã trong tỉnh Lâm Đồng được Caritas Đà Lạt hướng dẫn, hỗ trợ thực hiện chương trình PLD. Buổi chiều là phần giới thiệu về PAR (Participatory Action Research) và các công cụ thực hiện được điều phối bởi chị Song Tứ - nhân viên cộng đồng của Caritas Đà Lạt tại Đơn Dương, Lâm Đồng. Chương trình diễn ra với hào hứng, và đóng góp rất nhiệt tình từ quí cha đến từ địa phương, giúp cho người tham dự hiểu hơn về các công cụ sẽ áp dụng cho khảo sát cộng đồng. Tinh thần hào hứng và hăng say tiếp tục được lưu giữ đến buổi gặp gỡ và giới thiệu chương trình tại nhà của chị Hằng vào buổi chiều tối - trưởng ấp Thạnh Trúc.

 

 

Hình 2: Hoạt động xác định chiều kích cuộc sống cần khám phá

 

 

Hình 3: Buổi giới thiệu về chương trình PLD cho bà con Khmer ấp Thạnh Trúc

 

Đội ngũ khảo sát bao gồm các nhân viên Cộng đồng của Caritas Đà Lạt và sơ Trang đang làm việc ngay tại khu vực, đã gặp gỡ và trao đổi với gần 15 bà con đồng bào dân tộc Khmer. Công cụ khảo sát được thực hiện là bản đồ thôn làng và tính toán thu chi hằng ngày của bà con. Buổi gặp gỡ làm quen ban đầu tạo nên một không khí thân mật và đôi bên thấu hiểu nhau hơn. Từ đó đội ngũ nhận diện được những khó khăn, trở ngại mà bà con đang gặp phải. 

 

Ngày thứ 2 của chương trình là buổi khảo sát thực tế với bộ công cụ PAR bao gồm: lát cắt đi bộ, dòng thời gian, lịch mùa vụ và cây vấn đề. Đội ngũ Green Edu được phân công thực hiện khảo sát bằng công cụ lịch mùa vụ. Còn lại nhóm cộng đồng Caritas Đà Lạt sẽ cùng bà con xây dựng lại dòng thời gian của ấp. Cả 2 nhóm đều hoạt động đầy sôi nổi với hàng loạt câu hỏi được đặt ra để đi cùng bà con nhìn lại những cột mốc thời gian, những công việc, những khó khăn mà họ đã trải qua. Lắng nghe chia sẻ của chú Thạch Sal khi được hỏi tại sao không thích nuôi gia súc như: gà, vịt,...thì đội ngũ Green Edu nhận được chia sẻ rằng: “Lần trước, chú được đứa con mua cho gần 60 con vịt giống mà sau đó tự dưng nó lăn ra bệnh hết rồi con ơi. Chú báo cho thú y cũng không cứu chữa được”. Người dân ấp Thạnh Trúc đều đang phải chịu cảnh nguồn nước bị ô nhiễm, tất cả mọi sinh hoạt đều chỉ sử dụng nước mưa.

 

Cuối ngày 15/01, dưới sự hướng dẫn của chị Phúc cùng với sự đồng thuận cùng nhau tìm ra giải pháp cho chính hộ gia đình của mình, bà con đã nhất trí lựa chọn những giải pháp mà mình sẽ cam kết thực hiện trong thời gian sắp tới như: chăn nuôi nhỏ, ngưng vứt rác xuống kênh, đào hố chôn gia súc,...Mọi người đều đồng lòng cùng nhau cải thiện đời sống để có một tương lai tốt đẹp hơn cho con cháu của mình. 

 

 

Hình 4: Lịch mùa vụ sau khi khảo sát 

 

 

Ngày cuối cùng của chương trình là buổi đúc kết những vấn đề và giải pháp của bà con Khmer tại 2 ấp Thạnh Trúc và Xà Xiêm. Cũng như là những đánh giá về cơ hội và thách thức đối với Caritas Long Xuyên khi áp dụng chương trình PLD tại 2 khu vực trên. Tất cả mọi người trong nhóm khảo sát đều cảm nhận được sự khó khăn và trở ngại về ô nhiễm nguồn nước ở khu vực Thạnh Trúc đối với bà con, cũng như những ước ao của họ để có được những điều tốt đẹp hơn trong cuộc sống. Từ đó hình thành những ý tưởng sơ bộ cho dự án hỗ trợ cải thiện sinh kế của bà con tại Thạnh Trúc và Xà Xiêm. 

 

Được đồng hành cùng đội ngũ Caritas Đà Lạt, Cha Tăng, Sơ Trang, Sơ Thảo … đội ngũ Green Edu thấy được rất nhiều tình cảm của mọi người dành cho bà con vì mục tiêu cải thiện sinh kế, cùng người dân giải quyết chính các vấn đề tại địa phương, kết nối với bà con bằng những câu chuyện chân thành. 

 

Chúc cho dự án PLD tại Rạch Giá sẽ có những bước đi đầu tiên thành công.