Thánh Irênê 

Trong cuộc gặp gỡ ngày 7/10/2021 với các thành viên của Nhóm Làm việc chung Chính thống và Công Giáo thánh Irênê, Đức Thánh Cha đã ca ngợi những nỗ lực của nhóm trong việc tạo ra một không gian đối thoại giữa người Công Giáo và Chính thống giáo, giống như tên gọi của họ.

Đức Thánh Cha nói: “Quan thầy của anh chị em, Thánh Irênê thành Lyon -người mà tôi sẽ sớm tuyên bố là tiến sĩ Hội Thánh với danh hiệu, ‘doctor unitatis’, nghĩa là ‘tiến sĩ của sự hiệp nhất’ – đến từ phương Đông, thực hiện sứ vụ giám mục của mình ở phương Tây, và là một cầu nối tinh thần và thần học tuyệt vời giữa các Kitô hữu phương Đông và phương Tây”.

Thánh Irênê sinh khoảng từ năm 130 đến 140, ở Tiểu Á nay là Thổ Nhĩ Kỳ, trong một gia đình Kitô giáo có nguồn gốc Hy Lạp. Ngài chịu ảnh hưởng rất nhiều từ Thánh Polycarp và là môn đệ của Thánh Gioan. Vào khoảng năm 170, ngài chuyển đến Gaul, nước Pháp, để loan báo Tin Mừng. Sau khi Giám mục Potinus qua đời vào năm 177, Thánh Irênê được chọn trở thành Giám mục của Lyon. Năm 202 ngài chịu tử đạo trong thảm sát các Kitô hữu Lyon dưới thời hoàng đế Septimius Severus. Ngài được chôn tại nhà thờ Thánh Gioan, sau này được gọi là nhà thờ thánh Irênê. Năm 1562, phần mộ của ngài bị phá hủy.

Thánh Irênê được coi là nhà thần học vĩ đại đầu tiên của Giáo hội. Trung tâm các suy tư của ngài là “Quy tắc của đức tin” và sự thông truyền đức tin, nghĩa là Truyền thống Tông đồ. Thánh Irênê quả quyết rằng các Tông đồ đã dạy một đức tin đơn giản, dựa trên sự mặc khải của Thiên Chúa. Không có giáo lý bí mật nào đằng sau Kinh Tin Kính chung của Giáo hội, không có Kitô giáo cao siêu dành cho những người trí thức. Chân lý và ơn cứu độ không phải là đặc quyền của một số ít nhưng tất cả mọi người đều có thể đạt được. Giám mục Lyon khẳng định rằng tất cả các Giáo hội địa phương đều phải quy về Giáo hội Roma.

Có hai tác phẩm của Giám mục Lyon vẫn còn được lưu giữ: năm cuốn sách “Chống dị giáo” và “Trình bày về việc rao giảng của các tông đồ”, được coi là cuốn giáo lý cổ nhất của giáo lý Kitô giáo. Mục đích các tác phẩm là bảo vệ giáo lý chân chính và chỉ rõ chân lý của đức tin.

Năm 2015, Đức Thánh Cha đã tuyên bố Thánh Grêgôriô thành Narek là tiến sĩ Hội thánh. Với quyết định này, Thánh Irênê sẽ là vị tiến sĩ Hội Thánh thứ hai được Đức Thánh Cha Phanxicô tuyên bố, nâng tổng số tiến sĩ Hội thánh lên 37 vị.

Ngọc Yến

(Vatican News 21.01.2022)