Lòng mộ đạo bình dân: làm thế nào để không rơi vào mê tín dị đoan?
- In trang này
- Lượt xem: 494
- Ngày đăng: 14/03/2024 08:04:00
LÒNG MỘ ĐẠO BÌNH DÂN:
LÀM THẾ NÀO ĐỂ KHÔNG RƠI VÀO MÊ TÍN DỊ ĐOAN?
Lòng mộ đạo là cách đến với Chúa, có lẽ đó là phương thức trực quan và tự phát nhất.
Những biểu hiện phổ biến của lòng mộ đạo bình dân như các cuộc hành hương, các lễ cầu mùa, các tuần cửu nhật luôn thu hút giáo dân. Nhưng Giáo hội nghĩ gì? Và đâu là giới hạn của mê tín? Phỏng vấn linh mục Maximilien de la Martinière của một giáo xứ đa văn hóa ở Yvelines, Pháp và là tác giả quyển sách Lòng mộ đạo bình dân, một cơ hội để truyền giáo (La piété populaire, une chance pour l’évangélisation, nxb. Médiaspaul).
Những câu hỏi lớn về đức tin
Lòng mộ đạo bình dân từ thuở đầu là gì?
Linh mục Maximilien de la Martinière: Lòng mộ đạo là cách đến với Chúa, có lẽ đó là phương thức trực quan và tự phát nhất. Phương thức quan hệ này phụ thuộc từng văn hóa nơi người giáo dân ở. Chúng ta thấy rõ điều này khi các giáo dân ở các văn hóa khác đến giáo xứ chúng ta. Mối quan hệ của họ với Thiên Chúa được biểu hiện qua các sắc thái khác nhau như làm tuần cửu nhật, có những điệu múa, đám rước, phép lành… Khi trong một văn hóa mà tôn giáo rất hiện diện, thì chính trong những quy tắc của tôn giáo này mà người giáo dân rút ra những gì thúc đẩy lòng mộ đạo của họ. Còn như ngày nay, khi chúng ta sống trong một văn hóa mà tôn giáo ít quan trọng – các nhà xã hội học nói đó là loại “suy thoái văn hóa kitô giáo” thì chúng ta nuôi dưỡng lòng mộ đạo bằng những gì chúng ta có trong tay: thuyết tâm linh, triết học phương Đông… dù phải lắp ráp theo thế giới quan của chúng ta, lúc thì rẽ phải, lúc rẽ trái. Giờ đây, trong số tất cả những điều này, vẫn còn có sự phong phú của lòng mộ đạo bình dân, dễ áp dụng hơn nhiều so với chính việc thực hành tôn giáo.
Vì sao giáo dân lại gắn bó với lòng mộ đạo bình dân này?
Đạo công giáo, là đòi hỏi! Đi theo Chúa Giêsu Kitô bao hàm việc tôn trọng các điều răn, áp dụng một đạo đức nào đó. Bạn không thể được rửa tội nếu không học xong khóa dự tòng. Trong khi lòng mộ đạo bình dân có khía cạnh cá nhân, dễ tiếp cận và linh hoạt trong thực hành: tự mình làm tuần cửu nhật hoặc thắp một ngọn nến ở nhà thì dễ hơn là đi lễ. Và điều này rất phù hợp với các quy tắc của nền văn hóa hậu hiện đại chúng ta. Làm “theo ý mình” với lòng đạo đức hơn là tuân theo các quy tắc của tôn giáo. Ngoài ra còn có một hiện tượng thời trang là “làm lại” các nguồn lực của lòng mộ đạo bình dân. Vì vậy, ngày nay chúng ta đang làm nổi bật các thánh ít được biết đến với đặc sủng đặc biệt; lòng mộ đạo bình dân đã làm cho việc cầu nguyện với Đức Mẹ tháo bỏ nút thắt được biết đến, điều hoàn toàn chưa được biết đến cách đây vài thập kỷ.Những quy tắc về lòng đạo đức bình dân này nói với những người ở vùng ngoại vi Giáo hội, nhưng cũng áp dụng với “người công giáo nội vi”, họ áp dụng một cách rộng rãi. Tôi nghĩ đến giáo dân đến từ các nền văn hóa khác, họ đặc biệt nhạy cảm với các phép lành (nến, tuần cửu nhật, v.v.).
Giáo hội nhìn nhận lòng đạo đức bình dân như thế nào?
Trong Kinh thánh có nói đến lòng đạo đức bình dân. Chương 19 sách Công vụ Tông đồ, Thánh Phaolô chữa lành và giáo dân dùng khăn chạm vào tay ngài trong hy vọng giữ được một phần quyền lực của ngài.
Việc thực hành lòng mộ đạo bình dân luôn tồn tại bên lề của cái mà tôi gọi là “thể chế Giáo hội” (giám mục, linh mục, bí tích, phụng vụ, thần học, v.v.) và ranh giới giữa hai điều này rất mong manh. Vì vậy, khi các linh mục cử hành thánh lễ cầu mưa, thể chế Giáo hội có liên quan. Nhưng khi giáo dân làm các nghi thức một mình, thì Giáo hội không liên quan. Vào thời Trung cổ, các tu sĩ cầu nguyện trong tuần với 150 bài thánh vịnh bằng tiếng la-tinh. Những người sống xung quanh tu viện tự hỏi: “Chúng ta sẽ lên Thiên đàng nếu chúng ta cũng cầu nguyện như họ”. Nhưng họ không biết tiếng la-tinh! Để đáp ứng nhu cầu của họ, chuỗi Mân Côi ra đời, thay thế 150 bài thánh vịnh bằng Kinh Kính Mừng. Có thể tổ chức Giáo hội đôi khi nghi ngờ lòng đạo đức, nhưng trong những trường hợp khác lại ủng hộ lòng đạo đức này.
Như thế đâu là giới hạn của sự mê tín?
Mê tín xuất hiện khi những nghi thức này được thúc đẩy bởi nỗi sợ về những gì có thể xảy ra, dẫn đến sự cứng nhắc tột độ. Sự sợ hãi dẫn đến việc đi tìm cỏ ba lá hoặc cỏ bốn lá (để được may mắn), nghĩ rằng đó là sức mạnh bảo vệ. Có một người đến gặp tôi tâm sự những khó khăn họ gặp trong cuộc sống, tôi khuyên họ làm tuần cửu nhật kính Đức Mẹ tháo gỡ nút thắt, mười ngày sau họ trở lại nói: “Tôi sẽ không được nhận lời vì tôi bị sót một ngày”, tôi nhận ra sự mê tín vì người này nghĩ rằng mọi thứ không giống như yêu cầu nên lời cầu nguyện của họ không hiệu quả.
Dấu hiệu rõ ràng nhất của mê tín là gắn bó chặt chẽ với tiến trình và điều kiện của hành động, trong đó mọi chi tiết đều có giá trị: họ chỉ được ban phước cho một số ngày nhất định, theo một hình thức cụ thể sẽ đảm bảo hiệu quả, ở những nơi nhất định, với một số người nhất định. Chúng ta không mê tín khi hình thức phục vụ cho ý nghĩa (ví dụ nước tượng trưng cho thanh lọc) và quy tắc giải thích áp dụng cho mọi người, không giống như các thực hành ma thuật chỉ dành cho những người trong cuộc. Ngày nay, nguy cơ mê tín càng lớn hơn vì không còn những chuẩn mực, những quy tắc, biểu tượng được công nhận, được mọi người chia sẻ, đến mức mỗi người phải tự đặt ra cho mình với nguy cơ bị mê tín cao.
Giải pháp nào cho cám dỗ mê tín này?
Để thoát khỏi nó, chúng ta phải hiểu rõ ba chiều kích của lòng mộ đạo bình dân: chiều kích nghi lễ (tuần cửu nhật, hành hương, thắp nến, v.v.), chiều kích thần bí (khi thắp nến, tôi tâm sự với Đức Mẹ một mâu thuẫn với người hàng xóm chẳng hạn, tôi nói chuyện với Chúa hoặc với một thánh mà tôi yêu quý), và chiều kích đạo đức liên quan (sau khi cầu nguyện với Đức Mẹ, tôi sẽ qua nhà hàng xóm để giải hòa).
Ngày nay lòng mộ đạo bình dân là cách mà nhiều người liên hệ với Thiên Chúa. Tôi nghĩ chúng ta phải đầu tư và khuyến khích nó, đặc biệt là ở giáo xứ vì nó có thể trở thành phương thuốc chữa trị chủ nghĩa cá nhân. Nếu một giáo xứ lần hạt hoặc rước kiệu, lòng đạo đức sẽ mang tính cộng đoàn, và do đó thuộc thứ trật Nhiệm thể Chúa Kitô.
Marta An Nguyễn dịch(phanxico.vn)
Bài cùng chuyên mục:
Tại sao những người độc thân nên lần chuỗi Mân Côi? (27/04/2024 07:42:28 - Xem: 39)
Dưới đây là một số lý do tại sao việc lần hạt Mân Côi lại tốt cho người độc thân, và tại sao những năm tháng độc thân của bạn là thời điểm lý tưởng để gia tăng lòng sùng kính Đức Mẹ.
Tham gia là một ơn gọi? (20/04/2024 10:32:15 - Xem: 242)
Giáo hội tin rằng: sự hiệp thông hướng về truyền giáo và chính sự hiệp thông là truyền giáo[6]! Chẳng phải đây là hoa trái của ơn gọi tham gia sao?
Làm thế nào để giúp con cái chúng ta tìm thấy ơn gọi của chúng (19/04/2024 00:52:04 - Xem: 259)
Ngày Thế giới cầu nguyện cho ơn gọi là cơ hội tuyệt vời để các bậc cha mẹ quan tâm, giúp đỡ con cái lắng nghe tiếng gọi của Thiên Chúa.
Sự thật dễ bị lãng quên về sự Phục sinh (11/04/2024 08:21:24 - Xem: 321)
Nếu không có sự Phục sinh, thì những gì chúng ta tin đều vô nghĩa. Đức Kitô sống lại từ cõi chết là điểm mấu chốt cho toàn bộ đức tin của chúng ta.
Để tránh rủi ro khi chia sẻ trên mạng xã hội (01/04/2024 08:04:48 - Xem: 352)
Sau khi đăng nội dung nào đó trên nền tảng mạng xã hội, bạn sẽ mất quyền kiểm soát và nhiều quyền của mình đối với những gì mình đã đăng.
Chín điều nên biết về Tuần Thánh (25/03/2024 05:49:46 - Xem: 558)
Tuần Thánh đến từ đâu? Và điều gì xảy ra trong Tuần Thánh? Dưới đây là 9 điều chúng ta nên biết về Tuần Thánh để sống trọn vẹn hơn Tuần lễ thánh thiện này.
Thánh Giuse – Mẫu gương cho những người sống đời thánh hiến (11/03/2024 08:09:08 - Xem: 646)
Những người sống đời thánh hiến, chúng ta phải học nơi Thánh Giuse những nẻo đường của sự thánh thiện, thinh lặng và hồi tâm.
Ngày 8/3 trong Vườn Địa Đàng (07/03/2024 10:00:13 - Xem: 645)
Trong vườn địa đàng, người phụ nữ được A-đam yêu thương, cưng chiều hết mực. Người phụ nữ ấy hẳn là hạnh phúc nhất khi bên cạnh có một người chồng tử tế.
Đức ái còn mãi (04/03/2024 08:34:32 - Xem: 437)
Tại sao mỗi lần đến Mùa Chay, con thường nghe Giáo hội mời gọi chúng ta bố thí, làm việc bác ái? Xin giải thích giúp con về ý nghĩa của việc này có khác với làm công quả bên Phật không?
Tiếng “ồn” (24/02/2024 05:49:27 - Xem: 444)
Giữa thế bị kìm kẹp giữa những tiếng ồn bên ngoài và những xáo động nội tâm, đâu là điểm tựa cho sự bình an? Chúng ta không có được một điểm tựa cho cuộc sống vốn dĩ vô thường của mình.
-
Hôn nhân, một ơn gọi?
Đây dường như là vấn đề trọng tâm của một mối quan hệ hôn nhân vốn được coi như là cuộc sống của tình yêu.
-
Tại sao những người độc thân nên lần chuỗi Mân Côi?
Dưới đây là một số lý do tại sao việc lần hạt Mân Côi lại tốt cho người độc thân, và tại sao những năm tháng độc thân của bạn là thời điểm...
-
Gia vị cho bài giảng lễ CN 5 Phục sinh năm B - 2024
Trong Tin Mừng hôm nay, chúng ta nghe Chúa Giêsu nói về sự “kết nối” này qua hình ảnh cây nho và cành nho. Cành nho chỉ sinh hoa trái nếu...
-
Phát điên hay nên thánh
Cuối cùng chúng ta đều là người già. Chúng ta chỉ được lựa chọn xem mình sẽ trở thành người già nào – điên cuồng, cay đắng hay thánh thiện.
-
Thế nào là “người cha tốt” của con cái?
“Người cha là sự hiện diện yên tâm, ấm áp và quan tâm đến cả mẹ lẫn con.” Jacques Salomé. “Người cha là người có thẩm quyền ở phía sân...
-
Kinh nghiệm về Thiên Chúa và ước muốn(bài 2)
Hi vọng bài suy tư này giúp chúng ta hiểu rõ những ước muốn của chính mình, để từ đó, khám phá ra sự hiện diện của Thiên Chúa
-
Suy nghĩ và cầu nguyện Chúa nhật 5 Phục sinh năm B - 2024
Để ở lại và hưởng nguồn sống của Ðấng Phục Sinh, ta phải thông phần với thập giá của Chúa. Chính Ngài là “Con yêu dấu” của Chúa Cha cũng...
-
Suy tư về việc Tân Phúc Âm Hóa Gia đình
Nhiều gia đình quên lãng việc giáo dục con cái, dường như trao hết trách nhiệm giáo dục cho nhà trường. Không ít gia đình Công giáo đề...
-
Ba thứ nên có trong mọi gia đình Công giáo – Gia đình bạn có được mấy thứ?
Dù có nhiều khác biệt, hầu hết các ngôi nhà Công giáo đều có ít nhất ba điểm chung sau mà không thể tìm thấy ở những ngôi nhà khác.
-
4 sai lầm cần tránh khi nghĩ về cầu nguyện
Là Kitô hữu, việc cầu nguyện không xa lạ gì với chúng ta, nhưng liệu chúng ta có hiểu rõ về bản chất của cầu nguyện và chính xác cầu nguyện...
-
Phần thưởng trên Thiên Đường
“Người ta chăm chỉ làm việc để được phần thưởng đời này dù chỉ kéo dài có vài năm hơn là vì phần thưởng vĩnh viễn ở thiên đường”
- Sống mùa Chay Ki Tô Giáo
- Câu chuyện chiều thứ bảy: Lo Tết
- Lá thư Giáng Sinh của Chúa Giêsu...
- Sức mạnh của sự khích lệ