Thánh Rosa Lima

(Ngày 23-8)

Thánh Rosa Lima (1586 -1617) là Nữ Tu Đa-minh người Pê-ru, và là người sáng lập một Đan Viện chiêm niệm đầu tiên tại Pê-ru. Không chỉ là Nữ Bổn Mạng của Mỹ Châu La-tinh, Thánh Nữ còn được đặt làm Bổn Mạng của đất nước Pê-ru, của thủ đô nước này là Li-ma, của Tây Ấn-độ và của Philippine. Ngài sinh vào ngày 20 tháng 04 năm 1586 tại Li-ma, Pê-ru, với tên trong giấy khai sinh là Isabel de Flores. Cha mẹ Ngài là một cặp vợ chồng nghèo túng người Tây-ban-nha, nhưng lúc đó đã di cư sang Pê-ru, Nam Mỹ, và sống ngay tại thủ đô Lima của nước này.

Theo tương truyền, ngay sau khi Isabel được sinh ra, thân mẫu của Ngài đã nhìn thấy một bông hồng tươi thắm đang bay lơ lửng trên chiếc nôi của em bé sơ sinh, kể từ đó, cha của cô chỉ gọi cô là Rosa (bông hồng) mà không gọi là Isabel nữa. Và không chỉ có cha cô gọi thế. Một phụ nữ da đỏ khi nghe về câu chuyện đẹp của cô hồi cô mới được sinh ra, cũng ngay lập tức gọi Isabel là Rosa. Và rồi, kể từ đó, không ai còn gọi tên cô theo giấy khai sinh là Isabel de Flores nữa, nhưng chỉ gọi là Rosa.

Ngay từ khi còn niên thiếu, Rosa đã sở hữu một sự độc lập đến ngạc nhiên, và có lẽ đó chính là một trong những dấu chỉ đầu tiên cho thấy khả năng thần bí của cô. Khi người ta phải cắt cụt một ngón tay của cô vì nó bị dập, cô bé đã can đảm chịu đựng điều đó và không hề kêu lên một tiếng vì đau.

Khi Rosa đến tuổi trưởng thành, cha mẹ cô muốn gả cô cho một chàng trai giầu có. Nhưng Rosa đã có những kế hoạch khác cho cuộc sống tiếp theo của mình. Cô cắt ngắn tóc, và đến nói với cha mẹ rằng, cô muốn trở thành một Nữ Tu. Và vì dám cãi lại ý cha mẹ, nên cô đã bị mẹ cho ăn đòn. Tuy nhiên, dù bị đánh rất đau, và dù không được cha mẹ chấp nhận, nhưng Rosa vẫn nung nấu ý muốn trở thành Nữ Tu. Sau cùng thì cha mẹ cô đã phải chịu thua.

Vào năm 1606, Rosa đã chính thức gia nhập Dòng ba Thánh Đa-minh (1170-1221). Kể từ đó, vị tân Nữ Tu này tự gọi mình là “Rosa a Santa Maria”.

Trước khi vào Dòng, với công việc của mình bên chiếc máy dệt, và với tư cách là người làm vườn, Rosa đã có thể giúp đem đến nguồn sống cho gia đình. Kể từ khi cô còn rất nhỏ, cô vẫn thường xuyên cầu nguyện rằng, lạy Chúa, xin cho Lời Chúa mau đến và lấp đầy thế giới này. Trong lòng mình, cô cảm thấy vô cùng kính trọng vị Linh mục Dòng Thánh Phan-xi-cô tên là Phan-xi-cô Solanus, người lúc đó đang hoạt động giữa những thổ dân da đỏ.

Về trình độ học vấn, Rosa chỉ được học tới lớp 4. Và vì học vấn kém như vậy, nên Rosa đã coi Thánh Catarina Siena (1347-1380) là mẫu gương, bởi vì vị Thánh này cũng mới chỉ học tới lớp 4 như cô. Trong khu vườn của cha mẹ mình, cô dựng lên một chiếc chòi bằng gỗ và vào sống trong đó. Dù chưa phải là một Nữ Tu, nhưng khi còn sống tại gia đình cha mẹ, Rosa vẫn thường xuyên đến thăm những người nghèo và các bệnh nhân, dành nhiều thời gian để cầu nguyện, nhưng lại ăn uống và ngủ nghỉ rất ít. Và sau khi đã trở thành Nữ Tu Đa-minh, Sơ Rosa vẫn tiếp tục lối sống đó.

Rosa đã chịu đựng những nỗi đau rất lớn cả về thể xác lẫn tinh thần với sự kiên nhẫn phi thường. Các bằng chứng về ơn thần bí vẫn thường xuyên được lập lại đối với người Nư Tu đơn sơ này. Sơ đã can đảm để chứng minh cho thấy những hậu quả vô cùng tai hại phát xuất từ sự xâm lược Pê-ru của người Tây-ban-nha, và vì thế đã chuốc lấy cho mình những chỉ trích vừa công khai, vừa rất cay nghiệt. Thông qua đời sống thống hối nghiêm túc của mình, Sơ Rosa muốn đền tội thay cho những hành vi bỉ ổi mà những người Tây-ban-nha đồng hương của Sơ đã gây ra cho những thổ dân da đỏ.

Dù đã trở thành một Nữ Tu Đa-minh rồi, nhưng Sơ Rosa vẫn khát khao sống đời chiêm niệm.Tuy nhiên, tại Lima lại không có Đan-viện nào, trong khi Sơ Rosa lại rất muốn trở thành một nữ Đan Sĩ. Vì thế, Sơ đã xin phép và quyết định thành lập một Đan Viện tại đó, ngay trên mảnh đất của cha mẹ mình. Một người bạn nữ giầu có với chức vụ lớn tại Lima đã hỗ trợ Sơ Rosa trong việc thực hiện kế hoạch này. Đan Viện do Sơ Rosa thành lập được đặt tên là Đan Viện Catharina Siena – vị Thánh mà Sơ Rosa rất kính mến. Đây là Đan Viện chiêm niệm đầu tiên không chỉ tại Pê-ru mà còn trên cả toàn vùng Nam Mỹ.

Tuy nhiên, dù việc thiết lập tân Đan Viện mới chỉ được khởi sự và vẫn đang còn dang dở, nhưng vị Sáng Lập Viên của tân Đan Viện này đã mau chóng rời bỏ thế giới cũng như rời bỏ những người con tinh thần của mình để về với quê hương vĩnh cửu khi mới 31 tuổi. “Mẹ” Rosa đã qua đời tại Đan Viện do mình sáng lập vào ngày 24 tháng 08 năm 1617. Vì ngay từ lúc còn sinh thời Mẹ Rosa đã được rất nhiều người coi như một vị Thánh sống, nên khi Mẹ qua đời, rất đông dân chúng đều muốn được tận mắt chiêm ngưỡng thi thể Mẹ lần cuối, và vì thế, Thánh Lễ An Táng của “Mẹ” đã phải được chuyển đến một nhà thờ của Dòng Đa-minh tại Lima, ở đó rộng rãi hơn rất nhiều so với Đan Viện của Mẹ. Sau khi Mẹ Rosa qua đời, các Tín hữu còn dành cho Mẹ sự tôn kính nhiều hơn nữa. Các phép lạ đã không ngừng xảy ra nơi mộ phần của Mẹ.

Vào năm 1623, Đan Viện được khởi sự bởi Mẹ Rosa mới chính thức mở cửa và đón nhận người vào Tu.

Vào ngày 12 tháng 04 năm 1671, Mẹ Rosa đã được Đức Clemens X tôn phong lên bậc Hiển Thánh. Mẹ trở thành vị Thánh đầu tiên của Nam Mỹ. Giáo hội cử hành Lễ Kính Thánh Rosa Lima vào ngày 23 tháng 08 với bậc Lễ nhớ không buộc. Còn trong Dòng Đa-minh, Lễ kính Thánh Rosa Lima được cử hành với Lễ bậc III.

Lm Đa-minh Thiệu O.Cist